Abadeak, medikuak eta dirua gutxi egoten dira.

Abuztuan euri gitxi egiten dauenez, euria egitea asko estimetan da

Lan zailak egin ahal izateko baten eta bitan baino gehiagotan ahalegindu behar da. Lehenengoan ezin bada ere, ekin egin behar da gura duguna lortzeko.

Aharrausi egitea loguraren edo gosearen seinalea izaten da.

Ahuntza animalia okerra eta ardia ona dala esateko erabilten da

Ahuntza animalia okerra dela adierazteko erabiltzen da.

Guztiok gure jatorrira jotzen dugu.

Nork bere egitekoak ditu

Seme-alaba bakarrak gurasoen ondasunak ez eze, gaitzak ere berak sufritu behar ditu.

Denborarekin gauzak ahaztu egiten dira.

Alperrak beti aurkitzen du aitzakiaren bat lanik ez egiteko.

Amak umeari eskatzen dauen guztia egiten badeutso, umeak alperrik galtzen dira

Umeak ama berba sarri erabiltzen duenean esaten da.

Martian eguraldi ona egiten hasten da

Gauza guztiek dute alde ona eta txarra.

Apatz-apatza izan.

Norberaren etxean norberak egiten dituan gauzak ez dagozanean, edo norberak dituan gaitasunak etxean erabilten ez diranean esaten da

Handienak txikienari irabazten deutso

Arratsaldean zerua gorrizka dagoanean, hurrengo eguna argia izango da. Baina alderantziz gertatzen bada, hau da, zerua goizean gorrizka badago, iluntzean euria dakar

Alperrak beti nahi du alperkerian ibili, egun guztiak jaiegun bailira.

Astelehenean euria egin ezkero, aste guztian euria egingo dau

Gauza bat konpontzeko beste bat izorratzen danean erabilten da

Asto txarragaz behar gitxiago egiten da, horregaitik minduteko aukera gitxiago dauka

Ona hobearen truke aldatzeko gogoz egon baina antzekoarekin geratzen garenean erabiltzen da.

Izaeraren arabera jokatzen dugula adierazten du.

Danak dauka bere parea; beti aurkitzen da norberaren moduko pertsona bat

Prozesu baten azken fasean edo gainbeheran egon.

Kanpokoekin etxekoekin baino atseginagoak eta jatorragoak izaten gara.

Beti pentsatzen dugu ondokoa hobeto dabilela nahiz eta horrela ez izan.

Zoritxarrean jente gitxik laguntzen dau eta norberak bakarrik sufriduten dau sarritan

Litroko ontziak ezin ditu litro bi hartu.

Bizitzan gorabehera handiak izaten dirala adierazten dau

Txarra dena beti irteten da aurrera.

Bakarrik baino beste baten laguntzaz hobeto egiten dira gauzak.

Gauza txarrak eskatu barik gertatzen dira

Behargina denak beti aurkitzen du zeregina, alperrak ostera, ez.

Behargin ona danak edozein modutara eta edozein tresnagaz egiten dau lan; behargin txarrak, ostera, beti ditu lan ez egiteko atxakiak

Guztia (lana, jaia…) neurriz egin behar da, ez larregi, ez gutxiegi.

Denpora onean zein txarrean, egunero egin behar da lan

Gauza guztiek daukie alde ona eta txarra

Itxuraz txikia denak beti gaztea dirudi.

Zaharrek esperientzia dute eta gauzak pentsatuta egiten dituzte.

Gauzak txarto doazanean, okerrago ezin dirala joan adierazoteko erabilten da

Inork ez deutso kalterik egiten bere kide danari

Modu onez eta diruagaz edozer gauza lortu daiteke

Lan asko egin arren, beti pobre

Leku batera joateko bide ezberdinak egon daitezkeen moduan, era askotara egin daitezkegauzak ere.

Txarra dena txarkeriak egiteko prest dago.

Bizkaitarrak ez dira hain erraz konformetan; arabarrak, barriz, bai

Etxeko trapu zaharrak askotan etxekoek ateratzen dituzte kanpora.

Neguko egunak sano laburrak izaten dira, eta txarriak orduantxe hilten dira

Burua pentsatzeko dela esateko erabiltzen da.

Zeozeren bila joan eta bertan ahaztu ezkero, hankak erabili beharko ditugu bueltau eta berori hartzeko

Burubakoari ez jako ardurarik edo eginkizunik emon behar

Mesedea, aurretik mesedea egiten duenari egiten zaio. Lehen buzkantza auzokoei eta familiakoei eroaten zitzaien eurak emandakoaren ordainetan.

Egoerea aproposa danean, aprobetxau egin behar da; ez danean, ordea, dagoanagaz konformau beharra dago

Dakienak ez dakienari irakatsi behar dio.

Dakianak irakatsi behar deutso ez dakianari

Umeak negarrez edo zalapartaka daudenean esaten da. Ez da behar bezalako erromeria edo soinua.

Bizitzak ematen digunarekin konformatu beharra dago, ezin da besterik egin.

Denborarekin ikusten da egindako ekintzaren ondorioa.

Denborak asko balio du.

Ekaitzaren ostean eguraldia baretzen den moduan, gertaera txarren ostean ere barealdia etortzen da.

Denborarekin gauzak argitu egiten dira.

Domu Santutan eguraldia gogortu egiten da, izan ere, negua hurbilago dago eta horregatikmendietan elurra egiten du.

Edurra egin ostean leia bota ezkero, barriro edurra dakar

Umeak negar egin arren, ez dela ezer gertatzen adierazteko esaten da.

Zapoak egun argitan ibilten ez diralako

San Juan eguna da egunik luzeena udako solstizioaren inguruan izaten da eta. Negukoa, ostera, Santa Luzia inguruan da eta orduan izaten da gaurik luzeena

San Juan gaua da urteko egunik luzeena, beraz, gaurik laburrena.

Esperientziak erakusten deusku zelan jokatu egoera desbardinetan

Zenbat eta pertsona hobea izan gaiztakeriek min handiagoa egingo diote.

Hobe da ziurra dana gitxi izan arren hartu, eta ez asko euki gura izatea, sarritan ezer be barik gelditzeko arriskua dago eta

Pertsona batek ezin ditu gauza bi aldi berean egin

Gauzak neurriz kanpo hartzen dituenari esaten zaio.

Badaezpada hobe da gauzak sobran izatea, faltan baino.

Arazoak konpontzeko euren jatorrira jo behar da

Askotan bakoitzaren alde onak eta txarrak sendiarengandik datozkigu.

Etxea hutsik izatean arazo ugari suertatzen dira: familiakoen artean, etxeak berak eman ditzakeen arazoak…

Etxea bere lekuan egongo da beti, ez da inora joango.

Inoren bizimodua manejau gura eta norberarena egiteko kapaz ez danagaitik esaten da

Umeak etxean ikusitakoa ikasten du.

Etxeko arazoak etxean konpondu behar dira.

Behargina alde batetik bestera ibilten danez, ez da konturatzen euria egiten dauenik be; alperra geldi egoten danez, bai

Ematen du euri-garoarekin ez garela bustiko baina horrek apurka-apurka bustitzen du. Beste era batera esanda, gutxi iruditu arren, pilatuz multzoa egiten da.

Inork ez dau ezer debalde emoten

Ezertarako balio ez dauenari esaten jako

Ezkur ugari dagoen urtean, garia ere ugari izaten da.

Gabon eta Natibitate egunez lar jaten da, eta hurrengo egunean berriro betiko antzean.

Ganorarik ez dagoanean, edozer egiten da jateko zein beste edozertarako

Antzina hau neska gazteei esaten zitzaien, senargaia bilatzeko ez dela beharrezkoa jairik jai ibiltzea adierazteko. Gaur egun gauza onak saltzeko zarata handirik egin beharrik ez dagoela adierazteko erabiltzen da.

Gauez kontuz ibili behar da, jeinuek eta mamuek urteten ei dabe eta

Gauez ibiltea eta goiz altzetea, ez da bape osasungarria

Zeozer ezustean gertatzen denean esaten da.

Gaur egin beharrekoa biharko utziz gero, hurrengo egunean egitea gehiago kostatzen da, horregatik ahalik eta arinen egin behar da.

Gauza bakoitza dagokion sasoian egin behar da.

Denak dauka bere neurria; larregia zein gutxiegia kaltegarriak dira.

Bigun-biguna izan.

Daukanagaz konformetan ez dana ez da inoiz zoriontsua izango

Goizean zerua gorri badago, Euria dakar.

Goizean behelainoa badago, eguerdian denpora ona egongo da

Behar txarra batzuek egiten dabe eta irabaziak beste batzuek hartu

Soloko jeneroa batu ahal izateko, aurretiaz lan handia egin behar da: lurra prestau, hazia erein, soloa jagon, uzta batu..

Guzurra sinisgarria izan daiten, gehienetan beste guzur batzuez apaindu beharra dago

Guzurtiak arin harrapetan dira, berehala geratzen dira agirian

Gezurrak arin jakiten dira.

Sano gogorra izan.

Besteek egindakoa egiten dutenei esaten zaie.

Hiru elementuok ahal dala neurrian izan behar dira, hortik gora ezin diralako kontrolpean euki

Gure ingurutik kanpo ere antzera dabiltzala adierazten du.

Umeek umeen beharrak eta umeen gauzak egiten dituztela adierazteko esaten da.

Gauzak lortzeko soinu, zarata, protesta, negar egin behar dela adierazteko.

Oso egoera txarrean dagoan pertsona bati buruz hitz egiten danean

Pertsona bi izaeraz elkarren antzekoak direnean esaten da.

Etxe eta herri bakoitzean ohitura jakin batzuk daude, eta haien arabera jokatzen da bertan.

Zoazan lekura zoazala edo bizi zaran lekuan bizi zarala, bertako lege eta ohituretara egitea komenidu jatzu

Egun baten baino gehiagotan euria egin ezkero, hile osoa izango da euritsua

Hodei gorriak egon ezkero, haizea edo euria dakar

Ganorabakoak beti dauka atxakiaren bat.

Beltz-beltza izan.

Ikazkinaren langintza ez zen ondoen ikusita zegoena.

Norekin ibiltzen garen, haren ezaugarriak hartzen ditugu.

Ikusten ez doguzan gauzak edo arazoak ez deuskue minik emoten

Gauza guztiak ezin dira indarrez konpondu, batzuetan gauzak kontuz eta astiro egin behar dira.

Indarrak agintzen dauenarentzat, alperrik dira arauak eta berbak

Inork egiten dituan lanak beti dira errazagoak; norberak egiten dituanak, ostera, nekezagoak iruditzen jakuz

Inoren umeengatik txarto esaka dabilenari esaten zaio.

Ez da inoren esku itxi behar gure eguneroko ogia

Inork emondakoa atseginez hartu, akatsik ipini barik

Gauzak ikusi edo ulertu nahi ez dituanari esaten jako

Sekretu bat gorde nahi danean, hobe inori esan ez

Zentzunaz berba egingo ez bada, hobe da isilik egon

Lodi dagoanak asko jaten ez dauela esaten dauenean erabilten dan erantzuna da; asko jan ezkero, gizendu egiten dala adierazoteko

Alperrari esaten zaio, jan eta lo baino ez badu egiten gizenduko dela adierazteko.

Gazte behin baino ez gara eta aprobetxau egin behar da

Jokoan galtzaile, maitasunean irabazle

Daukaguna baino gehiago gura izaten dogula adierazoteko erabilten da

Etxetik kanpora denak izaten dira atseginagoak.

Lagun onak ez deutsu hutsik egingo; hain lagun ona ez danak, ostera, arinago salduko zaitu

Buruari asko eragin behar jako lana errazteko edo lanik ez egiteko

Seme-alabei buruz esaten da. Lehenengoari besteei baino arreta gehiago jartzen ei zaio eta.

Beti eskatzen dogu faltan doguna

Euria egin ostean leia botaz gero, berriz dugu bustitzeko arriskua, euria baitakar.

Umeek leku guztietan egiten dituzte umekeriak.

Maltzurra dena goizetik hasten da beharrean.

Gauzak sasoiz egin ezkero, hobeto aprobetxetan da denporea; geroko itxi ezkero, estu eta larri ibili beharrean

Txarto dagoanari etorten jakoz arazorik gehien

Maiatzean euria eta bagilean eguzkia egin ezkero, uzta ona izango da

Gauza bakotxa bere sasoian egin behar da

Martxoan oraindik udaberria etorri barik dagoenez, eguraldia ezegonkorra da eta izan daiteke goizean eguzkia eta arratsaldean euria egitea.

Arazo ekonomikoak dagozanean, bikote harremanetan ere eragina izaten dau horrek

Boterea daukanak, berak gura dauena egiten dau

Negarrez jaio eta hil egiten gara

Neguan, normalean, eguraldia latza izaten da eta edadeko pertsonek errazago gaixotzen dira.

Nekazaria beti da kexu, eguzki gehiegi eta ur gehiegi ez ditu maite.

Parrandalariari, jaia gustukoa duenari edo lan ez egitearren batera eta bestera dabilenari esaten zaio.

Umeari esaten zaio, txikikeriengatik negar egin ez dezan.

Ez egin besteei zuri egitea gustauko ez litxakizuna

Ezkontzeko orduan senargai arrunta gura ez dabenakaitik esaten da, baina arrunta nahi ez dabenentzat gehienetan goi mailakorik be ez da izaten

Olagizonak eta errementariak behar asko eginda be, beti pobre

Jaten hasi aurretik esaten da

Ondo egina ez da beti behar dan moduan ordaintzen

Osasuna eta bakea dira zoriona emoten dabenak

Osasuna baino ondasun handiagorik ez dago.

Otea loretan dagoenean negu hotza espero da.

Aberatsa baino hobe da pobrea eta ona izatea.

San Bizente egunean hasten da negua.

Negua heldu dala esateko erabilten da

Gauzak bere sasoian egin behar dira.

Gerrara joaten zirenak sarri itzultzen ez zirelako esaten zen.

Sua oso elementu garrantzitsua da etxean, gizakiarentzat odola dan bestekoa

Artez eta tente egon.

Arazoei daukien baino garrantzi handiagoa emoten deutsenagaitik esaten da

Tripea beteta euki ezkero, danak dagoz pozik

Danei etorten jake momenturen baten merezidu dabena

Gauza edo ekintza txiki batek ondorio latzak izan leikez

Umeak negar egitea gauza normala da.

Umeek begiekin jaten dutela adierazten du.

Edade bakotxak egoera desbardina dakar, umetan lotu barik eta zahartzaroan mobidu ezinik

Umeek leku guztietan egiten dabez umekeriak

Umeak etxean irakatsi diotena ikasten du.

Umeek, buruko minak bai baina atsegin-poz ugari ere ematen dituzte.

Umerik ez duenagatik esaten da, umeek zaintza eta neke asko eskatzen dute eta.

Umea txikitatik hezi behar da, eta ondo ikasitakoa nekez ahazten da.

Egia berehala nahasten dala esateko erabilten da

Gauzak egiteko bide bakarra dago, ezin dira edozelan egin.

Ondokoak daukana hobea dela pentsatu eta horrela ez denean esaten da.

Zapoa kantuka dabilenean eguraldi ona dakar.

Asko pentsatu behar da gauzak egin baino lehenago, ez baitute atzera bueltarik izaten eta.

Norbera arduratzen da min emoten deutsonaz eta horri konponbidea topetan ahalegintzen da

Tresna erabiltzen jakin behar da, langilea txarra bada, alperrik dira tresna onak.

Umea txikitatik hezi behar da.

Gure gurasoengandik ikasten ditugu gauzak eta haien antzekoak izaten gara, bai gaitasunetan, izaeran…

Norberak besteekin zelan jokatu, halaxe egiten dute besteek norberarekin.

Pertsona bi izaeraz alkarren antzekoak diranean esaten da

Inoiz ez gara daukagunagaz konformetan, beti gura dogu gehiago

Zorrak ahalik eta arinen ordaindu behar dira, ostean gero eta zailago izaten da ordaintzea.

Batzuk beti txarrerako prest.

Norbereak ikusi ez eta ondokoaren akatsak berdinak izan arren, akatsok aditzera ematen dituenari esaten zaio.